Potato Plastic ช้อน-ส้อมพลาสติกจากมันฝรั่งที่สามารถรับประทานได้!?

ทุกวันนี้ที่มีการตื่นตัวกันของกระแสการลดภาวะโลกร้อน ปัญหาที่เป็นหนึ่งในสาเหตุหลักอย่างการใช้พลาสติกอย่างสิ้นเปลืองเกินความจำเป็นนั้นดูเหมือนว่าจะเป็นปัญหาที่จับต้องได้และเข้าถึงง่ายที่สุด เพราะในทุกวันนี้เราก็ใช้ชีวิตวนเวียนอยู่กับการใช้พลาสติกอยู่เกือบตลอดเวลา และเราก็ได้เห็นข่าวต่างๆ เกี่ยวกับข้อเสียของพลาสติกเหล่านี้มากมาย ไม่ว่าจะเป็นการเสียชีวิตของสัตว์ทะเลอย่างพะยูน, วาฬ, เต่า และสัตว์อื่นๆ นอกจากนี้เรายังได้เห็นข่าวเกี่ยวกับการประท้วงเรื่องการปนเปื้อนของสารเคมีและขยะพลาสติกในแหล่งน้ำและผืนป่าต่างๆ เป็นระยะอีกด้วย

91% ของพลาสติกทั่วโลกไม่ได้ถูกนำเอากลับไปรีไซเคิล และพลาสติกราว 60% นั้นถูกผลิตขึ้นหลังจากปี 1950 ที่เป็นช่วงที่พลาสติกเริ่มได้รับความนิยมสูงนั้นก็อยู่สักแห่งบนโลกใบนี้ และแน่นอนว่าพลาสติกที่เป็นปัญหามากที่สุดในขณะนี้คือพลาสติกแบบใช้ครั้งเดียว (Single Use Plastic) โดยทางเว็บไซต์ Ocean Conservancy ได้ระบุเอาไว้ว่า สาเหตุที่ทำให้สัตว์ทะเลและนกในระบบนิเวศใกล้เคียงกันนั้นเสียชีวิตจำนวนมากมีสาเหตุมาจากบรรดาขยะพลาสติกที่มาจากอาหาร ไม่ว่าจะเป็นถุง, บรรจุภัณฑ์อาหาร หรือช้อนส้อมพลาสติกต่างๆ ที่มนุษย์ทิ้งลงทะเลอย่างมักง่าย

ภาพจาก : https://oceanconservancy.org/trash-free-seas/take-deep-dive/threat-rank-report/

ซึ่งในตอนนี้ที่กระแสการลดการใช้พลาสติกแบบใช้ครั้งเดียว (Single Use Plastic) กำลังได้รับความนิยมสูง ไม่ว่าจะเป็นการรณรงค์ใช้ถุงผ้าแทนถุงพลาสติก, การลดการใช้แก้วน้ำโดยการส่งเสริมให้ลูกค้านำเอาแก้วมาเอง และการลดการใช้ขวดน้ำพลาสติกเองก็เป็นอีกสิ่งที่ได้รับความสนใจมากขึ้น เพราะก่อนหน้านี้ก็ได้เห็นข่าว Ooho ที่เป็นแคปซูลน้ำรับประทานได้ที่ทำมาจากสาหร่ายออกมาในช่วงไม่กี่ปีมานี้ และจากไอเดียเรื่องแคปซูลน้ำนี้เองก็เป็นแรงบันดาลใจให้อีกหลายๆ บริษัทในวงการพลาสติกให้ยกระดับจากการพัฒนา Biodegradable Plastic (พลาสติกที่ย่อยสลายได้ตามธรรมชาติ) ไปสู่การการศึกษาและพัฒนา Edible Plastic (พลาสติกที่สามารถรับประทานได้)

ในยุคปัจจุบันที่เน้นความสะดวกรวดเร็วทำให้กระแสของ Grab & Go ที่เน้นการสั่งอาหารกลับไปรับประทานที่บ้านได้รับความนิยมอย่างสูง และกระแสของการสั่งอาหารออนไลน์ผ่านแอปพลิเคชันต่างๆ ที่เป็นตัวเลือกในการเพิ่มความสะดวกสบายให้กับลูกค้าก็ได้รับความนิยมสูงมากขึ้นเช่นเดียวกัน และแน่นอนว่าสำหรับการสั่งอาหารในแต่ละครั้ง ร้านค้าต่างๆ ก็มักจะแถมช้อนส้อมพลาสติกมาด้วยเพื่อความสะดวกสบายของลูกค้า นอกจากนี้แล้ว ร้านอาหารฟาสต์ฟู๊ดบางที่ก็มีนโยบายลดการจ้างพนักงานลงโดยการปรับเปลี่ยนลักษณะของภาชนะเป็นการใช้ชามกระดาษและช้อนส้อมพลาสติกสำหรับการนั่งรับประทานในร้านอีกด้วย ทำให้มีการใช้พลาสติกแบบใช้ครั้งเดียวจำพวกช้อนส้อมจำนวนมาก ซึ่ง Alex Sundbäck และ Pontus Törnqvist ได้เล็งเห็นปัญหาในจุดนี้จึงเกิดแนวคิดในการพัฒนาโปรเจค Potato Plastic (โปรเจคที่นำเอามันฝรั่งมาผ่านกระบวนการผลิตเป็นเครื่องใช้ในครัวต่างๆ ) ขึ้นมา

“กระแสการลดการใช้พลาสติกกำลังได้รับความนิยมมากในขณะนี้ ทำให้หลายๆ บริษัทต้องมองหาช่องทางในการพัฒนาผลิตภัณฑ์ต่างๆ ออกมาให้ตอบโจทย์ผู้บริโภคมากขึ้น” Alex Sundbäck หนึ่งในผู้คิดค้นโปรเจค Potato Plastic กล่าว

และ Sundbäck ยังกล่าวอีกว่า ตอนนี้ผู้บริโภคเริ่มมองเห็นปัญหาและเริ่มหลีกเลี่ยงการใช้พลาสติกแบบใช้ครั้งเดียวแล้วทิ้งกันมากขึ้น เพราะพลาสติกแบบใช้ครั้งเดียวอย่างช้อนส้อมที่เราใช้งานกันเพียงแค่ประมาณ 20 นาทีนั้น ใช้เวลาย่อยสลายกว่า 450 ปีเลยทีเดียว ซึ่ง Sundbäck และ Törnqvist ก็เชื่อมั่นว่า Potato Plastic น่าจะช่วยตอบโจทย์ของผู้บริโภคในจุดนี้ได้ เพราะไม่เพียงแค่จะใช้เวลาย่อยสลายในดินได้อย่างรวดเร็วเพียง 2 เดือนเท่านั้น แต่มันยังสามารถรับประทานได้อีกด้วย เพราะส่วนประกอบในการผลิตของมันมีเพียงแค่แป้งมันฝรั่งและน้ำเท่านั้น ดังนั้นผู้บริโภคจึงไม่ต้องกังวลถึงเรื่องความปลอดภัยในการรับประทานและระยะเวลาของการย่อยสลายอีกต่อไป เราจึงคาดว่าผู้บริโภคหลายๆ คนที่เล็งเห็นความสำคัญของปัญหาภาวะโลกร้อนและการใช้พลาสติกเกินความจำเป็นน่าจะเต็มใจจ่ายในราคาที่มากขึ้นอีกหน่อยหากจะสามารถช่วยลดปัญหาตรงนี้ลงได้

ภาพจาก : https://www.jamesdysonaward.org/en-SE/2018/project/potato-plastic/

ส่วนเหตุผลที่พวกเขาเลือกใช้มันฝรั่งเป็นส่วนประกอบหลักนั้นมาจากความบังเอิญ เพราะในช่วงแรกพวกเขาตั้งใจว่าจะใช้สาหร่ายเป็นส่วนประกอบหลักเนื่องจากมีคุณค่าทางโภชนาการค่อนข้างที่สูง และพวกเขาต้องการให้มันสามารถทำประโยชน์อะไรได้มากกว่านอนในถังขยะเฉยๆ หลังจากใช้งานเสร็จ แต่หลังจากที่ได้ทดลองผสมเข้ากันกับส่วนผสมอื่นๆ และลองผิดลองถูกกันไปเรื่อยๆ แล้ว พอลองนำไปอบก็พบว่าลักษณะและผิวสัมผัสคล้ายกับคุกกี้ (เป็นแป้งร่วนๆ และแตกง่าย) ไปเสียอย่างนั้น ต่อมาจึงได้ลองผสมน้ำกับแป้งมันฝรั่งเพื่อเป็นตัวจับให้สาหร่ายติดกันและนำไปขึ้นรูปเพื่อทำเป็นช้อนส้อม ถึงแม้ว่าผลของการทดลองในรอบนั้นจะออกมาไม่ดีนัก แต่พวกเขาก็ได้ค้นพบว่า เมื่อน้ำกับแป้งมันฝรั่งที่ผสมกันถูกปล่อยทิ้งไว้จนแห้งมันจะจับตัวกันและมีลักษณะคล้ายกับฟิล์มพลาสติก ดังนั้นจากความผิดพลาดในส่วนนี้พวกเขาจึงได้เปลี่ยนส่วนประกอบหลักจากสาหร่ายมาเป็นการใช้เพียงแค่แป้งมันฝรั่งและน้ำผสมเข้าด้วยกัน นำไปผ่านความร้อนและขึ้นรูปจนได้ออกมาเป็น Potato Plastic

ในตอนนี้นอกจากพวกเขาจะผลิตช้อนส้อมหรือมีดที่ใช้ในการรับประทานอาหารแล้ว Potato Plastic ยังมีผลิตภัณฑ์อื่นๆ อย่างถ้วยและซองใส่เครื่องปรุงจำพวกเกลืออีกด้วย พวกเขาค่อนข้างตั้งความหวังกับโปรเจคนี้ไว้พอสมควรเพราะด้วยความที่ทั้งคู่เป็นคนสวีเดนที่เป็นแหล่งเพาะปลูกมันฝรั่งขนาดใหญ่ ทำให้มีมันฝรั่งที่มีลักษณะไม่ผ่านเกณฑ์มาตรฐานถูกนำมาทำเป็นแป้งมันฝรั่งจำนวนมาก พวกเขาจึงเกิดความคิดที่ว่าหากนำเอาแป้งในส่วนนี้มาผลิตเป็นสิ่งของอื่นๆ ได้อีกก็ดูน่าสนใจมากเลยทีเดียว เพราะนอกจากมันจะช่วยลดภาวะโลกร้อนและลดการใช้พลาสติกได้แล้ว ยังสามารถที่จะช่วยขับเคลื่อนเศรษฐกิจให้กับประเทศของพวกเขาได้อีกด้วย

ภาพจาก : https://www.jamesdysonaward.org/en-SE/2018/project/potato-plastic/

สำหรับในส่วนของรสชาติของผลิตภัณฑ์ที่ทำมาจากธรรมชาติที่สามารถรับประทานได้นั้นส่วนมากค่อนข้างที่จะ “ไร้รสชาติ” และ “ไม่อร่อย” แต่ Potato Plastic นั้นมีรสชาติให้คุณเลือกถึง 3 รสด้วยกัน ไม่ว่าจะเป็นรสจืดที่เหมาะกับการรับประทานอาหารคาวทุกประเภท หรือจะเลือกใช้เป็นรสสตรอเบอร์รีหรือรสช็อคโกแลตสำหรับการรับประทานของหวานก็ดูน่าสนใจไม่น้อย

และไม่เพียงแค่ Potato Plastic เท่านั้นที่ดูเหมือนจะเป็นผลิตภัณฑ์ที่น่าสนใจและตอบโจทย์การลดการใช้พลาสติกแบบใช้ครั้งเดียว แต่สำหรับในประเทศไทยก็มีการผลิต “ตะเกียบกินได้” ที่เป็นนวัตกรรมจากนักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตร์ ของสถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง ที่ใช้แป้งข้าวโพดและแป้งถั่วเหลืองนำมาขึ้นรูปให้เป็นตะเกียบที่สามารถรับประทานได้ แต่อย่างไรก็ตาม อายุการใช้งานของตะเกียบนี้หากใช้รับประทานก๋วยเตี๋ยวน้ำก็น่าจะต้องทำเวลาในการรับประทานกันสักหน่อย เพราะตะเกียบนี้จะอ่อนตัวลงจนไม่สามารถใช้งานได้เมื่อแช่อยู่ในน้ำเป็นเวลานานกว่า 20 นาทีนั่นเอง

ภาพจาก : https://twitter.com/kmitlofficial/status/1123911739022761985?lang=fr