เมื่อไหร่กัน ที่ Photoshop กลายเป็นคำกริยา

Photoshop กลายเป็นคำกริยาตั้งแต่เมื่อไหร่ ?

เวลาที่เราต้องการที่จะแก้ไขตกแต่งรูปภาพ เช่น ทำหน้าเนียน ลบสิว อะไรทำนองนั้น  มันมีคำกริยาที่ติดปากประมาณว่า "เดี๋ยวโฟโต้ชอป (Photoshop) สิวออกได้น่า" ฟังผ่านๆ ก็เป็นประโยคธรรมดาๆ ที่ไม่มีอะไรแปลก แต่อันจริงมันแปลกนะ ตรงที่ "โฟโต้ชอป" ได้เปลี่ยนตัวเองจาก "คำนาม" กลายเป็น "คำกริยา"

หากเป็นเมื่อสมัยสัก 30 ปีก่อนที่ Adobe เพิ่งจะเปิดตัว Photoshop ประโยคจะเป็น "เดี๋ยวค่อยแต่งรูปด้วย Photoshop" มากกว่าที่จะเป็น "เดี๋ยวค่อย Photoshop รูป"

ความนิยมในการใช้งาน โปรแกรม Photoshop หนึ่งในโปรแกรมที่อยู่ใน ชุดโปรแกรม Adobe Creative Cloud ได้ทำให้มันกลายเป็นคำที่ถูกใช้อย่างแพร่หลาย แต่ในความเป็นจริง แม้ Photoshop จะเปิดตัวเวอร์ชันแรกตั้งแต่ 19 กุมภาพันธ์ ค.ศ 1990 ในช่วง 20 ปีแรกของมันก็ไม่ได้เป็นคำที่รู้จักอย่างกว้างขวางแต่อย่างใด กว่า คำว่า Photoshop จะแพร่หลายเป็นที่รู้จักก็ต้องใช้เวลา เ    กือบ 20 ปี เมื่อมันถูกใช้เป็นเครื่องมือในการสร้างภาพเพื่อกุข่าวลวง และตัดต่อภาพกลั่นแกล้งเหล่าเซเลปที่มีชื่อเสียง    

ภาพจาก https://headplant.myportfolio.com/adobe-photoshop-26-years-young

ช่างภาพในสมัยก่อนมีวิธีในการตกแต่งรูปภาพมาหลายร้อยปีแล้ว ก่อนที่ Photoshop จะถือกำเนิดขึ้นเสียอีก อีกอย่างในยุคที่เริ่มมีการแก้ไขภาพด้วยคอมพิวเตอร์ มีโปรแกรมแก้ไขรูปภาพถูกพัฒนาขึ้นมามากมาย ซึ่งว่ากันตามตรง Photoshop เป็นโปรแกรมที่มีจำนวนผู้ใช้งานที่น้อยมาก นอกจากโปรแกรมจะใช้งานยากแล้ว ในยุคนั้นราคาของมันก็สูงถึง $895 หากเทียบกับค่าเงินในปี ค.ศ. 2020 ก็จะอยู่ที่ราวๆ $1,824 คิดเป็นเงินไทยก็ประมาณ 57,365 บาทเลยทีเดียว แม้ความสามารถจะยอดเยี่ยม แต่ก็ถูกใช้งานกันอยู่แค่ในวงการของมืออาชีพเท่านั้น

อย่างไรก็ตาม ในเมื่อบรรดานักออกแบบมืออาชีพ ผู้เปรียบเสมือนเป็นคนรันวงการนิยมใช้งาน Photoshop กัน พอเวลาผ่านไป มันก็กลายเป็นเครื่องมือมาตรฐานสำหรับใช้ในการตกแต่งรูปภาพ ชื่อเสียงของมันเอาชนะโปรแกรมแต่งรูปอื่นๆ ในสมัยนั้นอย่างขาดลอย 

ภาพจาก https://reasonablygood.com/flyers-series-the-software-used/?doing_wp_cron=1582189913.9810900688171386718750

ในช่วงเวลานั้นเอง ที่สื่อไอที และ Blog เริ่มมีการใช้คำว่า Photoshop แทนการสื่อความหมายเกี่ยวกับการตกแต่งภาพเป็นกลุ่มแรกๆ อย่างเช่น ในเดือนตุลาคม ปี 1999 Wired เคยใช้คำว่า "Photoshopped set design" ในบทความเกี่ยวกับตอนที่ Robyn Miller ได้แก้ไขผลงานดีไซน์เกม Mist ที่เดิมทีร่างด้วยดินสอในคอมพิวเตอร์, ในเดือนพฤศจิกายน ปี 2001 Something Awful ใช้คำว่า “Photoshopping” ในบทความที่อธิบายเกี่ยวกับการเพิ่มสิวปลอมลงไปบนหน้าของคน, ในปี 2004 Engadget ก็มีการใช้คำว่า Photoshopped ในการอธิบายเกี่ยวกับการตัดรูปภาพเพื่อให้แสดงผลพอดีกับหน้าจอของเครื่องเกม PlayStation Portable ฯลฯ

ด้วยความที่สื่อหลายเจ้าเริ่มใช้คำว่า Photoshop เมื่อพูดถึงการตกแต่งรูปภาพ คนทั่วไปก็เริ่มชินกับศัพท์นี้มากขึ้นเรื่อยๆ ช่วงนั้นโลกอินเทอร์เน็ตก็เข้าสู่ยุคมืดของการละเมิดลิขสิทธิ์ เนื่องจากอินเทอร์เน็ตความเร็วสูงแบบ Broadband กำลังเฟื่องฟู มีการคิดค้นระบบแชร์ไฟล์แบบ Peer-to-peer อย่าง BitTorrent เกิดขึ้นในช่วงนี้ Adobe Photoshop ก็ตกเป็นเหยื่อที่ถูกละเมิดลิขสิทธิ์ด้วยเช่นกัน แต่นั่นก็มีส่วนช่วยให้คนธรรมดาได้มีโอกาสสัมผัสกับโปรแกรมแต่งรูปสุดแพงตัวนี้ด้วย จากเดิมที่จำกัดอยู่ในวงการแคบๆ ยิ่งทำให้การใช้คำว่า Photoshop แทนคำกริยาในการแต่งรูปแพร่หลายยิ่งกว่าเดิม พูดง่ายๆ ว่ากลายเป็นคำที่ใครๆ ก็ใช้กัน

Photoshop ถึงกับ ถูกใส่เอาไว้ในพจนานุกรม !

Merriam-Webster เป็นสำนักพิมพ์เก่าแก่ที่มีชื่อเสียงในการจัดพิมพ์หนังสือ และพจนานุกรมสุดเก่าแก่ พิมพ์พจนานุกรมเล่มแรกออกมาตั้งแต่ปี ค.ศ. 1806 จวบจนปัจจุบัน

ในปี 2008 Emily Brewster ผู้ที่เป็นบรรณาธิการอาวุโสของ Merriam-Webster ในขณะนั้น ได้ตัดสินใจเพิ่มคำว่า "photoshop" ลงไปในพจนานุกรม เนื่องจากความนิยมในการใช้เพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ และมัน "เป็นคำกริยาที่มีประสิทธิภาพในการใช้งาน"

Brewster  ได้ยกตัวอย่างเปรียบเทียบระหว่าง "ฉันโฟโต้ชอปรูปนี้" เทียบกันกับ "ฉันตกแต่งรูปภาพด้วยโปรแกรมดิจิทัล" การใช้คำว่า photoshop แทนคำกริยาสะดวกกว่าอย่างชัดเจน และทุกคนก็น่าจะรู้สึกแบบเดียวกัน มันถึงได้รับความนิยมขนาดนั้น

Adobe รู้สึกอย่างไร เมื่อเครื่องหมายการค้าถูกนำไปใช้ ?

ความเปลี่ยนแปลงนี้ ว่ากันตามตรง ทำให้ Adobe รู้สึกไม่ดีเท่าไหร่นัก เนื่องจากมีความกังวลว่าหากคำนี้ถูกใช้มากจนเกินไป ทาง Adobe อาจจะสูญเสียสิทธิ์ในการครอบครองเครื่องหมายการค้าของ Photoshop ไปได้ 

ซึ่งมันเคยมีเหตุการณ์ดังกล่าวเกิดขึ้นมาก่อนแล้วกับบริษัทผู้ผลิต Escalator (บันไดเลื่อน) ขึ้นมา ตอนนั้นมันถูกตั้งชื่อมาจากการผสมผสานคำว่า Scala ภาษาละตินที่แปลว่า ก้าว เข้ากับคำว่า Elevator (ลิฟต์) ที่มีอยู่ก่อนหน้าแล้ว ความนิยมของบันไดเลื่อนนั้นสูงมาก และทุกคนก็เรียกมันว่า Escalator จนมันกลายเป็นคำศัพท์ที่แปลว่า บันไดเลื่อนไปในที่สุด

แม้ปัจจุบันนี้ Adobe จะไม่เคยออกมาแสดงความเห็นกับสิ่งที่เกิดขึ้นกับคำว่า Photoshop แล้ว แต่ย้อนกลับไปเมื่อปี 2004  Adobe ได้เคยออกมาแนะนำให้พูดว่า "รูปภาพผ่านการตกแต่งด้วยโปรแกรม Adobe^® Photoshop^®"

แน่นอนว่ามันจืดจางหายไป ไม่มีใครสนใจคำแนะนำดังกล่าว ก็มันไม่ติดหูนี่นะ

ภาพจาก https://imgflip.com/i/11v58a