เปิดประวัติ Black Live Matter องค์กรที่กลายเป็นสัญลักษณ์ เพื่อเสรีภาพของคนผิวสีในสหรัฐฯ

เปิดประวัติ Black Live Matter องค์กรที่กลายเป็นสัญลักษณ์
เพื่อเสรีภาพของคนผิวสีในสหรัฐฯ

จากเหตุการณ์เสียชีวิตของชายผิวดำ จอร์จ ฟลอยด์ (George Floyd) ที่ได้สร้างความขุ่นเคืองใจกับคนทั้งโลก ทำให้ทุกสายตาต่างจับจ้องไปที่เหตุการณ์ในวันนั้น พร้อมกับตั้งคำถามว่า ทำไมคนที่ถูกเรียกว่าเป็นมนุษย์คนหนึ่งถึงต้องถูกปฏิบัติโดยมิชอบจากเจ้าหน้าที่ตำรวจ นั่นเป็นเพราะ "เขาทำผิดกฎหมาย" หรือเพราะ "สีผิว" ของเขา "ไม่ใช่สีขาว"

จอร์จ ฟลอยด์ (George Floyd) ชายผิวดำ ชาวอเมริกัน วัย 46 ปี

ประเด็นดังกล่าว กลายเป็นว่าได้ไปจุดติดปม "เหยียดสีผิว" ของชาวสหรัฐอเมริกาเข้าให้ และทำให้ประชาชนในหลายพื้นที่ออกมาเดินประท้วงเพื่อเรียกร้องให้มีการปฏิรูปการทำงานของตำรวจ ไม่ให้เลือกปฏิบัติกับคนผิวดำ และทวงความยุติธรรมให้กับจอร์จ ฟลอยด์ ซึ่งได้กลายเป็นเหตุการณ์ที่ทำให้คนทั่วโลกได้รู้จักกับ Black Lives Matter สู่บทสรุปของการเปลี่ยนแปลงเพื่อคนผิวสีดำ 

Black Lives Matter คืออะไร ?

Black Lives Matter หรือแปลไทยตรงตัวว่า "ชีวิตคนดำมีความสำคัญ" ตลอดช่วงสัปดาห์ที่ผ่านมา เรามักจะได้เห็นคำนี้บ่อยๆ ในข่าวที่เกี่ยวกับผู้ประท้วง

ซึ่งความจริงแล้ว Black Lives Matter ไม่ใช่องค์กรหรือสัญลักษณ์ที่เพิ่งเกิดขึ้นมาใหม่ๆ แต่คำนี้ปรากฏออกมานานแล้วจากอดีตสู่ปัจจุบัน ที่หล่อหลอมรวมกันขึ้นจากความอยุติธรรม และ "การแบ่งแยกสีผิว" ที่คนสหรัฐฯ ต่างรู้กันดีอยู่แล้วว่ามักเกิดขึ้นกับคนดำ ซึ่งไม่ใช่เรื่องใหม่ และสิ่งเหล่านี้เคยเกิดขึ้นมาแล้วหลายครั้ง

ชีวิตที่ถูกสังเวยเพราะ "สีผิว" สู่จุดกำเนิดของ Black Lives Matter 

Trayvon Martin - 26 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 2012 (พ.ศ. 2555) ถูกยิงในร้านสะดวกซื้อ

• Trayvon Martin วัยรุ่นผิวดำวัย 17 ปี อยู่ระหว่างการเยี่ยมญาติกับพ่อ ที่เมืองซานฟอร์ด รัฐฟลอริดา ช่วงเวลาหนึ่งที่เขาเดินเข้าร้านสะดวกซื้อ
• เขาพบกับ George Zimmerman ชาวอเมริกันผิวขาว วัย 35 ปี ซึ่งขณะนั้นกำลังทำหน้าที่เป็น "อาสาสมัครเฝ้าระวังเพื่อนบ้าน" ประจำเขตเมืองซานฟอร์ด รัฐฟลอริดา 
• ทั้ง 2 คนเกิดกระทบทั่งกันในร้าน Trayvon ถูกยิงเสียชีวิต
• George ไม่ได้ถูกจับในตอนแรก คนอเมริกันกว่า 1.3 ล้านคนลงชื่อเรียกร้องให้ตำรวจจับเขาไปตัดสินคดี เขาถูกตั้งข้อหา ฆาตกรรมโดยไม่เจตนา
• ปีถัดมา ค.ศ. 2013 (พ.ศ. 2556) Zimmerman ถูกศาลตัดสินไม่ต้องรับโทษ  หลังจากนั้นเขานำปืนที่ใช้ยิงเด็กชายไปโพสต์ขายบนอินเทอร์เน็ต ด้วยราคา $US250,000 (7,795,000 บาท)
• Black Lives Matter ถูกก่อตั้งเพื่อทวงความยุติธรรมให้ Trayvon Martin
• Patrisse Cullors ศิลปินและนักกิจกรรมชาวอเมริกันผิวดำผู้ก่อตั้ง ออกมาโพสต์ข้อความลงอินเทอร์เน็ตเกี่ยวกับเหตุการณ์ Trayvon Martin พร้อมติด #BlackLivesmatter
• ผู้ประท้วงในนาม Black Lives Matter รวมตัวกว่า 1,000 คนที่ใจกลาง Times Square เรียกร้องความยุติธรรมให้กับ Trayvon
• หลายปีต่อมา George ถูกจับในคดีทำร้ายร่างกายผู้อื่น ซึ่งไม่ได้เกี่ยวกับเหตุการณ์ของ Trayvon

Eric Garner - 17 กรกฎาคม ค.ศ. 2014 (พ.ศ. 2557) "ฉันหายใจไม่ออก" 

ภาพจาก https://www.fox4news.com/news/nypd-fires-officer-for-2014-death-of-eric-garner

• Eric Garner ชายผิวดำวัย 43 ปี ถูกตำรวจนิวยอร์ก รุมล็อกตัวข้างถนน และถูกรัดคอจนขาดอากาศหายใจเสียชีวิต
• คลิปวิดีโอถูกบันทึกจากคนที่อยู่ในเหตุการณ์ ขณะชาวผิวดำวัยพ่อคน อายุ 43 ปี กำลังอ้าป้างค้างพยายามหายใจพร้อมเปล่งเสียงว่า "ฉันหายใจไม่ออก" หรือ "I can't breathe" ก่อนจะหมดแรงสลบไป
• ผลชันสูตรศพสรุปอาการเสียชีวิตของ Eric ว่าถูกรัดคอจนขาดอากาศหายใจ
• เหตุการณ์นี้ทำให้ Black Lives Matter ออกมาเคลื่อนไหวอีกครั้ง การประท้วงปะทุขึ้นในนิวยอร์ก หลังจากที่การฟ้องร้องตำรวจที่ก่อเหตุไม่เป็นผล
• สุดท้าย Daniel Pantaleo ตำรวจที่รัดคอนาย Eric ยอมลาออกเพราะรู้สึกผิด ขณะที่คู่หูของเขา Justin Damico ได้รับอนุญาตให้ปฏิบัติหน้าที่ต่อไป

John Crawford - 5 สิงหาคม ค.ศ. 2014 (พ.ศ. 2557) ถูกตำรวจยิงกลางร้าน Walmart 

ภาพจาก https://www.theguardian.com/world/2014/sep/25/father-ohio-man-walmart-killed-police-john-crawford

• John Crawford ชายผิวดำวัย 22 ปี ถูกตำรวจยิงเสียชีวิต ขณะหยิบปืนปลอมในร้านค้าขึ้นมาเล่น
• เหตุการณ์เกิดขึ้นในวันที่เขาและแฟนสาว กำลังไปซื้อแครกเกอร์ มาร์ชเมลโลว์ และช็อคโกแลต เพื่อสังสรรค์ในครอบครัว

Laquan McDonald - 20 ตุลาคม ค.ศ. 2014 (พ.ศ. 2557) ถูกตำรวจยิง 16 นัด

• Laquan McDonald วัยรุ่นผิวดำอายุ 17 ปี ถูกยิง 16 นัด ภายใน 13 วินาที โดยเจ้าหน้าที่ Jason Van Dyke เพราะไม่ยอมวางมีดขนาด 3 นิ้วที่อยู่ในมือตามคำสั่ง เหตุการณ์เกิดขึ้นใน เมืองชิคาโก รัฐอิลลินอยส์
• จากการลุกฮือโดยมี Black Lives Matter เข้ามาเกี่ยวข้อง ทำให้ผู้บังคับการตำรวจ Garry McCarthy ถูกไล่ออก และ Van Dyke ถูกจับข้อหาฆาตกรรม

Tamir Rice วัย 14 ปี - 23 พฤศจิกายน ค.ศ. 2014 (พ.ศ. 2557) ถูกยิงเพราะจ่อปืนของเล่นใส่คนบนถนน

ภาพจาก https://www.cleveland19.com/story/36912241/tributes-pour-in-on-anniversary-of-tamir-rice-shooting/

• Tamir Rice เด็กผิวดำวัย 14 ปี ก่อเหตุจ่อปืนไปที่ผู้คนใน คลีฟแลนด์ รัฐโอไฮโอ มีพลเมืองดีโทรแจ้งตำรวจ แต่บอกกับเจ้าหน้าที่คอลเซ็นเตอร์ว่า "อาจเป็นปืนปลอมก็ได้" ข้อความนี้ไม่ถูกส่งไปที่หน่วยลาดตระเวน
• พริบตาที่ตำรวจไปถึง พวกเขาเห็นเหตุการณ์และยิงปืนใส่ Rice 2 นัด ถูกสีข้าง วันต่อมาเด็กเสียชีวิตจากพิษบาดแผล
• บทสรุปของคดีนำไปสู่การยอมความ ตำรวจ 2 นายไม่ถูกฟ้องร้องเพราะเข้าใจผิด ทางภาครัฐจ่ายเงินชดเชยให้ครอบครัวเด็ก 6 ล้านเหรียญสหรัฐ 

Jamar Clark - 16 พฤศจิกายน ค.ศ. 2015 (พ.ศ. 2558) ถูกตำรวจยิงตาย ขณะใส่กุญแจมือ

• Jamar Clark วัย 24 ปี ถูกตำรวจยิงเข้าที่กลางหัวเสียชีวิต ในเมือง มินนีแอโพลิส พยานในที่เกิดเหตุ ให้การว่าเขากำลังใส่กุญแจมืออยู่ในตอนที่ถูกยิง
• กลุ่ม Black Lives Matter นำคนรวมตัวประท้วง หน้าสถานีตำรวจ Fourth Precinct เป็นเวลา 18 วัน
• ตำรวจผิวขาว 2 นาย ที่ก่อเหตุไม่ได้รับโทษใดๆ ทั้งสิ้น
• แต่ช่วงเวลาใกล้เคียงกัน ห่างออกไปที่เมืองบรูคลิน Akai Gurley ชายผิวดำรายหนึ่งถูกเจ้าหน้าที่ Peter Liang เชื้อสายจีนยิงเสียชีวิต
• Peter Liang ถูกจับกุมข้อหาฆาตกรรม อย่างรวดเร็ว

Charles Kinsey - 22 กรกฎาคม ค.ศ. 2016 (พ.ศ. 2559) ถูงยิงขณะกำลังช่วยชายที่เป็นออทิสติก

ภาพของ Charles Kinsey ขณะถูกยิง และผู้ป่วยออทิสติก

• Charles Kinsey ชายผิวดำไร้อาวุธ ถูกตำรวจยิงที่ขากลางถนนในไมอามี่ และได้รับบาดเจ็บ
• ภาพถ่ายจากโทรศัพท์มือถือผู้เห็นเหตุการณ์เผยให้เห็น ภาพที่เขากำลังนอนยกแขน 2 ข้างชูไว้เหนือหัว พร้อมตะโกนให้ตำรวจช่วยหยุดยิง โดยมีชายผิวขาวคนหนึ่งนั่งถือของเล่นอยู่ข้างๆ เขา
• อาการบาดเจ็บที่ขาจากการถูกยิง ทำให้เขาเดินไม่ถนัดตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา เขาเล่าว่าตัวเองกำลังช่วยอุ้มตัวผู้ป่วยเป็นออทิสติก ที่เกิดอาการง่วงเหงาหาวนอนนั่งอยู่กลางถนน หลังจากเดินออกมาจากบ้าน
• นาย Charles Kinsey แท้จริงแล้วคือ นักจิตวิทยาบำบัดพฤติกรรมผู้ป่วย แต่ตำรวจเข้าใจผิดว่าเขากำลังทำร้ายชายที่ป่วยออทิสติก

จากเหตุการณ์ทั้งหมดไม่แปลกเลยที่คนผิวดำในสหรัฐฯ จะทนไม่ไหวกับความอยุติธรรมที่ทำให้พวกเขารู้สึกไม่ปลอดภัย เรื่องราวที่เกิดขึ้นกับจอร์จ ฟลอยด์ เปรียบเสมือนน้ำมันราดกองไฟที่ยังดับไม่สนิท จนจุดประเด็นความเหลื่อมล้ำของสีผิว และลุกลามไปทั่วทั้งสหรัฐอเมริกา ประเทศที่ขึ้นชื่อเรื่องความเป็น "ประชาธิปไตย" หัวก้าวหน้า โดยมี Black Lives Matter คอยโยนฟืนเติมเชื้อเพลิงไม่ให้ไฟนั้นมอดดับลง 

Patrisse Cullors ชาวอเมริกันเชื้อสายแอฟริกันวัย 36 ปี เธอคือผู้สร้าง Black Lives Matter ให้กลายเป็นองค์กร และสัญลักษณ์ของการเรียกร้องสิทธิ์ให้คนดำ 

หนึ่งเหตุผลที่ฉันร่วมก่อตั้งขบวนการ Black Lives Matter เพราะพี่ชายเคยติดคุก และฉันพบว่ามีบางอย่างร้ายแรงเกิดขึ้นกับเขา จนทำให้เขาไม่เหมือนเดิมหลังพ้นโทษออกมา

- Patrisse Cullors ให้สัมภาษณ์กับสื่อสำนัก Los Angeles Times 

ปัจจุบัน Black Lives Matter กลายเป็นองค์กรระดับโลกที่มีหน่วยงานต่างๆ หรือองค์กรมากมายให้การสนับสนุน มีสาขาอยู่หลายพื้นที่ ในสหรัฐอเมริกา อังกฤษ และแคนาดา ซึ่งเป็นองค์กรที่มีส่วนร่วมในการรณรงค์กิจกรรม และต่อสู้เพื่อเสรีภาพของคนดำในหลายเหตุการณ์ ตั้งแต่ปี ค.ศ. 2013 (พ.ศ. 2556) ซึ่งเป็นปีที่เริ่มก่อตั้งขึ้นมา 

คนผิวดำไม่ชอบให้ถูกเรียกว่า "คนผิวสี"

คำว่า "คนผิวสี" (People of Colour) ความหมายไม่ได้แปลว่าใช้เรียกคนดำเท่านั้น แต่รวมถึงคนต่างเชื้อชาติที่ไม่ใช่คนผิวขาวแบบชาวยุโรป ถ้าเป็นคนเอเชียก็คือคนผิวสี เป็นคนเม็กซิกันก็คือผิวสี (คนผิวเลือดผสมขาว-อินเดียนแดง) แต่ปัจจุบันเรามักได้เห็นคนทั่วไป หรือสื่อต่างๆ นำคำนี้มาใช้เรียกเฉพาะกับคนผิวดำ ทำให้ดูเหมือนจะเป็นคำกลางๆ ไม่ดูเหยียดเกิน

แต่นั่นมันก็แค่ภาพลักษณ์ที่หลายคนคิดไปเองว่า "ดำ" เป็นความหมายที่ไม่ดี ซึ่งครั้งหนึ่งเคยมีสื่อจากประเทศอังกฤษ ได้ตีแผ่บทความหนึ่งออกมาว่าแท้จริงแล้วคนดำ ชอบให้เรียกแทนชาติพันธุ์ของพวกเขา "คนผิวดำ" (Black people) มากกว่า หรือทางการหน่อยก็อาจเป็น ชาวอเมริกันเชื้อสายแอฟริกัน (African Americans) ได้เหมือนกัน

ซึ่งเมื่อคำว่า "คนผิวสี" มาถูกใช้เรียกเฉพาะกับ "คนผิวดำ" ทั้งๆ ที่คำนี้ควรเป็นคำเรียกแบบหลอมรวม บางครั้งจึงเหมือนเป็นการลดทอนคุณค่าของคำว่า "คนผิวดำ" ลงทำให้พวกเขารู้สึกไม่มีความสำคัญ หรือถูกละเลยกระทั่งชื่อที่ใช้เรียกชาติพันธุ์

เพราะอย่างนี้ Black Lives Matter จึงไม่ใช้คำว่า All Lives Matter (ทุกชีวิตมีความสำคัญ) แบบที่หลายคนเคยตั้งประเด็นขึ้นมาว่า น่าจะใช้คำว่า "All" มากกว่าเพราะแสดงถึงการเรียกร้องความเท่าเทียมให้กับทุกชีวิต ซึ่งดูเหมือนจะผิดประเด็นไปนิดและจริงๆ Black Lives Matter ก็ถูกต้องแล้ว เพราะนี่คือการเรียกร้องให้คนดำที่ถูกกระทำ

คูคลักซ์แคลน “KKK” ความเกลียดชังแบบสุดขั้ว

ถ้าการเหยียดผิวที่ว่าแรง สิ่งที่ร้ายแรงกว่าก็คือกลุ่มที่เรียกว่า “คูคลักซ์แคลน” (Ku Klux Klan) หรือ KKK ซึ่งถ้า Black Lives Matter สู้เพื่อคนผิวดำ Ku Klux Klan ก็สู้เพื่อคนผิวขาว แต่ไม่ได้สู้เพื่อเสรีภาพหรือสิทธิที่ถูกลดทอน แต่คือการสู้เพื่อความสูงส่งของคนผิวขาว

ภาพจาก https://www.theatlantic.com/politics/archive/2016/02/why-wont-donald-trump-repudiate-the-ku-klux-klan/471345/

พวกเขาคือขบวนการโฉดที่สนับสนุนชาตินิยมผิวขาว ต่อต้านทั้งคาทอลิก ต่อต้านยิว และเหยียดผิวแบบสุดโต่ง โดยเฉพาะคนผิวดำ เป็นกลุ่มที่เคยสร้างความเดือดร้อนช่วงยุค ค.ศ.1860 (พ.ศ. 2403) จากการไล่ล่า ชาวแอฟริกัน-อเมริกัน ไม่ว่าจะเป็นการทำร้ายร่างกาย ข่มขืน ปล้นชิง ทำลายทรัพย์สิน แต่ต่อมาถูกรัฐปราบปรามจนสลายตัวไป 

ซึ่งระหว่างที่มีการเรียกร้องเพื่อเสรีภาพของคนดำภายใต้นาม Black Lives Matter ขณะเดียวกันก็มีผู้คนหลายกลุ่มพยายามล่ารายชื่อเพื่อทำให้กลุ่ม KKK ถูกตั้งเป็นองค์กรก่อการร้าย เพราะปัจจุบันยังมีคนของกลุ่มแฝงตัวอยู่ในประเทศตลอดเวลา และพยายามทำทุกอย่างเพื่อกดสิทธิความเป็นมนุษย์ของเชื้อชาติอื่นๆ

จุดสิ้นสุดของการแบ่งแยก "สีผิว" และการเปลี่ยนแปลงหลังจากนี้

สุดท้ายก่อนอื่นต้องยอมรับว่าในอดีต ถึงแม้จะมีการต่อสู้เพื่อเรียกร้องอะไรต่างๆ มากมาย เพื่อความเท่าเทียมของเชื้อชาติ และเมื่อเหตุการณ์จบลงด้วยความสงบ แต่การเปลี่ยนแปลงก็ยังไม่เคยเกิดเป็นรูปธรรมคำว่า "การถูกตีค่า" จากสีผิวยังคงเป็นแผลเก่าที่ฝังอยู่ในใจของคนผิวสีดำ

กลุ่มผู้ประท้วงที่มีหลากหลายเชื้อชาติ

อย่างไรก็ตามปัจจุบัน เหตุการณ์นี้ ก็ทำให้เราได้เห็นการรวมตัวของคนเชื้อชาติต่างกัน ที่ออกมาปกป้องซึ่งกันและกัน แสดงอุดมการณ์เดียวกัน ก็นับว่าเราพอจะได้เห็นการเปลี่ยนแปลงอยู่บ้าง และทำให้หลายคนได้ตระหนักว่าชีวิตของคนอื่นไม่ควรถูกตีค่าเพราะ "สีผิว"